Een gesprek met Paul de Buck, handtherapeut en vestigingsmanager Hand & Polscentrum Terneuzen
Paul de Buck noemt zichzelf een echte “hand-nerd”. Als handtherapeut en vestigingsmanager van Hand & Polscentrum Terneuzen combineert hij zijn passie voor handproblematiek met zijn rol als leidinggevende. Zijn telefoon staat vol met foto’s van handletsels en alles wat gerelateerd is met de hand, zoals kunst. In dit gesprek deelt hij zijn fascinatie voor de hand en de handtherapie en vertelt hij over zijn veelzijdige werk binnen het Hand & Polscentrum. Paul: “Handtherapie is een prachtige kruisbestuiving tussen ergo- en fysiotherapie.”
Hoe ben je in het vakgebied van de handtherapie terechtgekomen?
“Ik ben iemand die vaak de moeilijke weg kiest. In de reguliere fysiotherapie-opleiding krijgt de hand nauwelijks aandacht, terwijl het misschien wel het meest complexe deel van ons lichaam is. Denk er maar eens over na: 27 botjes, tientallen spieren, pezen en zenuwbanen, allemaal perfect op elkaar afgestemd. Als één element niet functioneert, heeft dat direct gevolgen voor alles.”
“Mijn fascinatie voor handtherapie begon tijdens mijn stage op de afdeling handrevalidatie. Dat vond ik heel boeiend, het sprak mij enorm aan. Later, toen ik werkzaam was in het UZ Gent, heb ik daar een vervanging gedaan en zo ben ik er verder ingerold en heb me er in vastgebeten. Mijn loopbaan in het kort: In 2004 ben ik afgestudeerd als fysiotherapeut, in 2008 als manueel therapeut aan de Vrije Universiteit Brussel, in 2009 heb ik de opleiding handtherapie in Rotterdam afgerond en in 2010 ben ik gestart bij het HPC.”
“Bij het HPC werk ik nu drie dagen in de week. De andere twee dagen werk ik als lector aan de Universiteit van Gent, bij de opleiding revalidatiewetenschappen en kinesitherapie. Daarnaast leid ik intern nieuwe collega’s op, ben ik één van de vaste docenten van de HPRN masterclass handtherapie en coördineer ik mijn eigen meerdaagse handrevalidatie cursus bij ACREHAB het navormingsinstituut van de Universiteit van Gent .”
Met welke handklachten en aandoeningen komen mensen bij jou terecht?
“Eigenlijk alles, van de kinderhand tot de geriatrische hand. Van luxaties en breuken tot ernstige pees- en zenuwletsels. We zien binnen het Hand & Pols Centrum het hele gamma aan klachten die gespecialiseerde handtherapie vereisen.”
Naast handtherapeut ben je ook vestigingsmanager. Hoe combineer je deze rollen?
“In mijn agenda blokkeer ik tijd voor zowel mijn werk als handtherapeut als mijn rol als vestigingsmanager. Ik zie mezelf als een echte peoplemanager. Naast administratieve taken en overleggen, richt ik me erop hoe ik als manager kan bijdragen aan een prettige en efficiënte werksfeer, zodat alle medewerkers hier zo aangenaam mogelijk hun werk kunnen doen.”
“Zo voer ik regelmatig zogenaamde tien-minuten-gesprekjes met medewerkers om te kijken of ze nog goed in hun vel zitten. Maar ook in de wandelgangen vinden vaak laagdrempelige informele gesprekjes plaats, om de vinger aan de pols te houden. De balans is niet altijd makkelijk, maar ik probeer er structureel ruimte voor te maken.”
“Een heel mooi aspect van mijn werk is dat je echt het verschil kunt maken bij een patiënt en weer een brug kan slaan naar het dagelijkse leven”
Wat vind je het mooiste aspect van jouw werk als handtherapeut?
“Het allermooiste aspect bestaat niet. Het is de samensmelting van allerlei verschillende aspecten. Zoals de complexiteit van de hand, die boeit me. De mechaniek die zo nauw luistert dat als er één klein dingetje verkeerd loopt, het een reeks van consequenties heeft.”
De handen zijn jouw connectie met de buitenwereld. Heb je geen goed functionerende handen, dan kun je heel veel handelingen niet doen en verlies je jouw connectie. Van het heel eenvoudig zwaaien naar iemand of iemand een hand geven tot een complexe fijnmotorische taak vervolledigen.. Een heel mooi aspect van mijn werk is dat je als handtherapeut echt het verschil kunt maken bij een patiënt en relatief makkelijk een brug kan slaan naar het dagelijkse leven.”
“Nog een mooi aspect is de grote variëteit aan oefeningen die je kunt geven. Die oefeningen kun je creatief ombuigen naar de dagelijkse praktijk, zodat iemand het direct in zijn werk of hobby kan toepassen. Handtherapie is een prachtige kruisbestuiving van analytische -en functionele fysiotherapie en ergotherapie. Als handtherapeut meng ik dat heel sterk.”
“Ik ben de coach en de cheerleader”
Wat typeert jou als handtherapeut?
“Iedere patiënt verdient mijn volle inzet; ik ben een gedreven en enthousiaste therapeut die tot het uiterste gaat, zolang het realistisch blijft. Ik durf door te pakken en hecht veel waarde aan open en eerlijke communicatie, met duidelijke adviezen en haalbare verwachtingen. Educatie speelt daarbij een grote rol; als patiënten begrijpen wat er aan de hand is, kunnen ze hun behandeling beter opvolgen.”
“Tijdens een persoonlijkheidstest met het team kwam ik naar voren als de coach en cheerleader; iemand die anderen motiveert om het beste uit zichzelf te halen. Volgens mijn collega’s ben ik nogal luidruchtig; maar dat komt omdat ik altijd veel plezier heb met mijn patiënten! En tot slot: ik ben een echte hand-nerd. Mijn telefoon staat vol met foto’s van handen tussen die van mijn gezin of was het andersom?”
“Veel mensen onderschatten de emotionele impact van handletsel”
Wat zijn ervaringen die je altijd zijn bijgebleven als handtherapeut?
” Het zijn niet altijd grote dingen die bij blijven. Soms kan een eenvoudige corrigerende tape reeds een wereld van verschil maken. Maar sommige dingen kom heel hard binnen en hebben een grote impact. Op dit moment schieten mij twee patiënten te binnen, met zware zenuwletsels, met operatief herstel en secundair een zenuwtransfer. Deze patiënten komen al twee jaar bij ons. Je bouwt een band op, je kent hun gezin, hun werk, hun hobby’s. Je ziet de dagelijkse worsteling, de frustratie wanneer vooruitgang uitblijft, maar ook de vreugde bij elke kleine verbetering. Bij elke vooruitgang hebben we dan de neiging om met z’n allen een fles champagne te ontkurken.”
“Veel mensen onderschatten de emotionele impact van handletsel. Je handen zijn je verbinding met de wereld. Daarmee communiceer je, liefkoos je, werk je, eet je. Een beperking daar raakt de kern van je functioneren en identiteit. Dan is het belangrijk als handtherapeut, dat je naast de fysieke behandeling, ook een luisterend oor biedt. Dat is soms net zo belangrijk. Binnen het Hand & Pols Centrum wordt ook psychologische ondersteuning aangeboden. Dat is echt geen overbodige luxe.”
Wat krijg je vaak terug van patiënten na afloop van het revalidatietraject?
“Uit ons patiënttevredenheidsonderzoek blijkt waardering voor ons team. We horen vaak terug dat we een warm team zijn, dat we goede uitleg geven en attent zijn. Het wordt gewaardeerd dat we samen met de patiënt de revalidatiedoelen bespreken. Daarnaast zorgen we voor een goede interne communicatie zodat we goed op elkaar kunnen inspelen.”
“Als patiënten bepaalde feedback geven, dan doen we daar ook echt wat mee. Doorgaans behandelen we in een grote open ruimte. Dat creëert een open sfeer van communicatie tussen therapeuten onderling en grappige momenten met patiënten. Een punt van feedback was dat er ook patiënten zijn, die liever meer privacy hebben en in een aparte ruimte behandeld willen worden. Die mogelijkheid hebben we nu.”
Wat maakt je trots in je werk?
“Als vestigingsmanager zeg ik: Dat het reilen en zeilen goed gaat en iedereen tevreden en trots op zijn werk is. De meeste voldoening als handtherapeut krijg ik, als ik zie dat we een beter resultaat hebben behaald bij de patiënt dan dat de patiënt in eerste instantie voor ogen had.”
Wil je meer lezen over het team bij het Hand & Pols Centrum Terneuzen? Lees dan ook het verhaal van Janneke Gorsse.
