Bij een revalidatietraject binnen het Hand & Pols Centrum kan elke patiënt rekenen op begeleiding van een multidisciplinair team van zorgprofessionals. De impact van een aandoening of letsel aan de hand of pols kan soms dermate groot zijn, dat een patiënt naast fysieke ook psychische klachten ervaart. Iemand die daar alles van weet, is onze psycholoog Carlien Smallegange. Zij begeleidt patiënten, fysiek en online, die mentale ondersteuning kunnen gebruiken tijdens hun revalidatietraject. Zij is onder andere gespecialiseerd in traumaverwerking met behulp van EMDR. In dit interview vertelt Carlien meer over haar werk en op welke wijze zij patiënten helpt.
Carlien: “Ik ben sinds 2022 werkzaam bij Hand & Pols Centrum Terneuzen. In mijn loopbaan als psycholoog heb ik bij verschillende instellingen en praktijken gewerkt, waaronder Zeeuwse Gronden in Terneuzen en psychologiepraktijk de Kreek in Oostburg. Ik ben ook actief geweest als psycholoog binnen verschillende online praktijken. Via een collega kwam ik in contact met het Hand & Pols Centrum. Wat oorspronkelijk begon als ‘iets voor erbij’ van vier uur per maand is inmiddels flink uitgebreid: zowel qua uren als qua vestigingen waar ik patiënten voor zie. Zo spreek ik nu ook patiënten uit o.a. Gouda, Den Haag en Rotterdam. Mijn ervaring met het aanbieden van online therapie komt zo goed van pas.”
“Mijn ervaring met het aanbieden van online therapie komt goed van pas in mijn werk als online psycholoog”
Mijn collega’s weten mij goed te vinden
“Mijn hulp wordt ingeroepen door mijn collega’s. Dat kan de handtherapeut zijn, de revalidatiearts of de physician assistant. Een tijdje terug heb ik een bijscholing binnen het Hand & Pols Centrum gegeven over traumabehandeling. Ik heb het gevoel dat ik daardoor meer zichtbaar geworden ben binnen de organisatie en dat mijn collega’s mij goed weten te vinden. Ik kan vanaf het eerste moment betrokken worden bij een revalidatietraject of later in het revalidatietraject, als blijkt dat er mentale belemmeringen zijn waardoor het herstel moeizaam verloopt. Natuurlijk gaat dat altijd in overleg met de patiënt. Mijn collega’s geven mij terugkoppeling over het resultaat van de psychologische begeleiding. Het is fijn om te horen dat door de gesprekken die ik voer met een patiënt, de revalidatie vlotter verloopt. Dat maakt mijn werk ontzettend boeiend en mooi.”
“Het gaat in de gesprekken met patiënten vaak om een stukje normalisering. Dat wil zeggen: duidelijk maken dat wat iemand voelt normaal is.”
Luisterend oor en normalisering van de klachten
“Als psycholoog binnen het Hand & Pols Centrum zie ik een enorme gevarieerdheid aan mensen en problematiek. Of het nu gaat om een chronische aandoening van de hand(en) of een tijdelijke klacht. Veel mensen hebben moeite met het doseren van energie en het aangeven van grenzen. Soms heeft een patiënt het gevoel dat hij er alleen voor staat of hij durft geen hulp te vragen aan zijn netwerk. Het gaat in de gesprekken met patiënten vaak ook om een stukje normalisering. Dat wil zeggen: duidelijk maken dat wat iemand voelt normaal is. Dat het erbij hoort en onderdeel is van wat de patiënt is overkomen. Het kan dan heel fijn zijn voor een patiënt om daar met een neutraal persoon over te kunnen spreken. Het contact met mij is net even anders dan met de fysio- of ergotherapeut. Ik neem doorgaans drie kwartier tot een uur de tijd voor een gesprek. Die tijd kan volledig benut worden door de patiënt om zijn verhaal te doen. Soms kan één gesprek al voldoende zijn om de patiënt weer op weg te helpen.”
Rouw- en traumaverwerking
“Ik zie ook mensen die al jaren reuma hebben en de functionaliteit van hun handen langzaamaan verliezen. Of mensen die door een ongeval ernstig letsel hebben opgelopen en zelfs te maken hebben gekregen met amputatie van vingers. Deze patiënten hebben vaak te maken met rouw- en/of traumaverwerking.
Bij rouwverwerking gaat het om het verwerken van verlies. Als je bepaalde dingen niet meer kan met je handen is dat heel ingrijpend in je dagelijks leven. Je moet iets afsluiten in je leven, wat je niet wilt afsluiten. Mensen kunnen hun werk of hobby niet meer uitoefenen. Sommige mensen krijgen last van identiteitsverlies. Dan is de vraag hoe je dan toch nog invulling aan je leven kan geven. Dat heeft tijd nodig. Ieder loopt daar zijn eigen pad in.”
EMDR therapie
“Bij ernstig letsel door een ongeval kunnen mensen last krijgen van nachtmerries, herbelevingen of ze zijn continu alert en op hun qui-vive. Dan pas ik vaak EMDR toe. De afkorting staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing. Het is een wetenschappelijk bewezen methode om trauma’s te behandelen.”
“Ik ga na welke herinneringsbeelden er zijn en stel samen met de patiënt een plan van aanpak op. De methode werkt als volgt: Terwijl de patiënt het nare beeld in gedachten neemt én met zijn ogen een bewegend lampje volgt, moet hij tegelijkertijd zijn korte termijn geheugen hard aan het werk zetten. Dit doet hij door bijvoorbeeld woorden te spellen, sommetjes te maken of bewegingen uit te voeren. Het nare beeld zal zijn lading verliezen en wordt makkelijker om naar te kijken. De herinnering wordt niet uitgewist, maar spanning die de herinnering geeft wordt als het ware tenietgedaan. Patiënten kunnen er met meer gemak over spreken en hebben geen last meer van nachtmerries en nare herbelevingen.”
Online psychologische ondersteuning
“Op de locatie Terneuzen zie ik patiënten doorgaans op kantoor, maar voor de andere vestigingen werk ik online als psycholoog. De meeste patiënten staan daar positief tegenover en zijn blij dat ze op die manier snel geholpen kunnen worden. Bovendien is het voor patiënten vaak fysiek behoorlijk belastend om naar kantoor te komen. Ze kunnen of mogen niet autorijden, moeten gebracht worden of met de taxi komen. Dus online behandeling is eerder een uitkomst dan een nadeel. Mijn ervaringen zijn in ieder geval heel positief. Inmiddels weten we dat EMDR ook via videobellen goed werkt. Uit onderzoek is gebleken dat online even effectief is als een face to face behandeling.”
“Het verbaast me elke keer weer dat ook al is het contact online dat je toch een goede band kunt opbouwen met zowel collega’s als patiënten.”
Samenwerking en betrokkenheid
“Ik ben blij dat ik de overstap heb gemaakt naar het Hand & Pols Centrum. Het is een prettige organisatie met fijne collega’s. De sfeer onderling is heel goed. Alles is bespreekbaar en staat in het teken van samenwerking en betrokkenheid. Alhoewel ik op zelfstandige basis werk, voel ik me echt onderdeel van het team. Ook het werken op afstand is geen enkel probleem. Het contact met andere vestigingen verloopt ook fijn. Het verbaast me elke keer weer dat ook al is het contact online dat je toch een goede band kunt opbouwen met zowel collega’s als patiënten.”
